مدیر بخش زلزله مركز تحقیقات مسكن مطرح كرد
فریب سکون لرزه ای گسل شمال تهران و تبریز را نخوریم
به گزارش لینک وبسایت، مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تأکید بر این که گسل آناتولی مسبب زلزله ترکیه سال ها در سکون لرزه ای قرار داشته و همین وضعیت نیز بر روی گسل های فعال کشور چون شمال تبریز و شمال تهران، نیاوران و مشا حاکم است، اظهار داشت: سکون لرزه ای بر روی گسل های کشور نباید ما را بفریبد و باید از زلزله های ترکیه درس بگیریم.
به گزارش لینک وبسایت به نقل از ایسنا، دکتر علی بیت اللهی در وبینار ملاحظات زلزله شناختی مهندسی زلزله های ۶ فوریه ترکیه و بررسی عملکرد ساختمان های بتنی در این زلزله ها با اشاره به تلاش پژوهشگران کشور برای طراحی و ساخت ماهواره پیش بینی زلزله، توضیح داد: استفاده از روش های دورسنجی و ثبت تغییرات ما را به سمت ایجاد پیش نشانگرهای زلزله هدایت خواهد کرد، ولی در حوزه پیش بینی زلزله هنوز جهان به آن نرسیده است.
وی اشاره کرد: اجرا و طراحی و ساخت ماهواره آیات برای پیش بینی زلزله در قالب تفاهم نامه ای میان سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران و پژوهشگاه بین المللی زلزله است.
بیت اللهی با اشاره به زلزله دو قلوی ترکیه- سوریه در ۶ فوریه ۲۰۲۳، با تأکید بر این که این دو زلزله در طول تاریخ زلزله نگاری دنیا منحصر به فرد و درس آموز است، اظهار داشت: بزرگای ۷.۶ و ۷.۷ این دو زلزله یکی از جنبه های منحصر به فرد این زلزله است؛ چونکه زلزله اول با بزرگای ۷.۷ در ساعت ۴ و ۴۷ دقیقه بامدادان روز ۶ فوریه رخ داد؛ همانند زلزله بم ایران که در ساعت ۵ بامداد روز ۵ دی ماه رخ داد که این زمان بدترین زمان برای رخداد زلزله است.
وی افزود: جنبه دیگر زلزله ترکیه آنست که ۹ ساعت بعد، زلزله دیگری در فاصله ۹۰ کیلومتری از رومرکز زلزله اول، به بزرگای ۷.۶ به ثبت رسید و بر اثر این زلزله، ساختمان هایی که در زلزله اول ترک برداشته بودند، ویران شدند.
بیت اللهی با اعلان اینکه هر دو زلزله با بزرگای زیاد بودند، اشاره کرد: زلزله بم با بزرگای ۶.۷ و زلزله کرمانشاه با بزرگای ۷.۳ بوده است.
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اعلان اینکه رومرکز این دو زلزله در کشور ترکیه در مناطقی با تراکم جمعیت کم رخ داده است، اشاره کرد: متاسفانه این زلزله در بخش ترکیه در بخش فقیرنشین ترکیه بوده که حدود یک میلیون و ۷۰۰ نفر از پناهندگان سوری در آن سکونت داشتند و شرایط برای تخریب و تشدید خسارت مساعد بوده و بنا بر اعلام وزیر کشور ترکیه، در این زلزله ها ۵۰ هزار و ۵۰۰ نفر کشته شدند و باتوجه به خسارات واردشده به کشور سوریه، از این رخداد لرزه ای به عنوان "فاجعه بزرگ قرن" یاد می شود.
وی، "زمان رخداد"، "فواصل زمانی و مکانی دو زلزله اصلی با بزرگای ۷.۷ و ۷.۶ (۹۰ کیلومتر فاصله مستقیم مکانی و ۹ ساعت و ۷ دقیقه فاصله زمانی"، "پسلرزه های نیرومند"، " مقادیر جنبش نیرومند ثبت شده و رفتارهای طیفی آنها"، "خصوصیات مورفولوژیکی مناطق"، "خصوصیات بسیار متفاوت خاک و ساختگاه" و "نوع ساخت وسازها" را از خصوصیات خاص رخداد زلزله های ۶ فوریه ترکیه نام برد.
۱۷ میلیون نفر تحت تاثیر زلزله های بزرگ قرن
بیت اللهی با اعلان اینکه ۱۷ میلیون نفر تحت تاثیر این دو زلزله بودند، اظهار داشت: ۱۱ استان ترکیه این زلزله ها را احساس کردند، همین طور هر یک از این دو زلزله، پسلرزه های نیرومندی داشتند و در صورتیکه رومرکز این زلزله در قهرمان ماراش ترکیه بوده است، ولی استان "هاتای" بالاترین خسارت را تحمل کرده است که به سبب هم راستا بودن با گسل و خاک نرم آنست.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، لطمه دیدن ۱۲۱ سایت باستانی و فرهنگی، بی خانمان شدن یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر، تخریب راه آهن، گسیخته شدن فرودگاه هاتای و تخریب بخش زیادی از شبکه های آب و گاز را از دیگر تبعات این دو زلزله ذکر کرد و اضافه کرد: لیتولوژی متنوعی در اطراف منطقه رومرکز زلزله های قهرمان ماراش وجود دارد، به شکلی که در قسمت های غربی قهرمان ماراش سنگ آهک ها، تشکیلات مربوط به سنگ های آواری و سنگ های کربناته و در قسمت های جنوبی قهرمان ماراش نیز آبرفت های تفکیک نشده کواترنری، سنگ آهک، شیل و مارن، سنگ آهک پلاژیک و سنگ های آواری و کربناته و آواری قابل مشاهده می باشد.
ویژگی های زلزله ترکیه
بیت اللهی با اعلان اینکه رومرکز زلزله ۶ فوریه ترکیه در محدوده منحصر به فردی رخ داده است، در این زمینه توضیح داد: این محدوده در میان برخورد قاره – صفحات "عربی"، "اوراسیا" و "فرورانش صفحه اقیانوسی آفریقا" است و سبب شکل گیری ساختارهای تکتونیکی مختلفی شده که با اهمیت ترین آن سامانه های گسلی شمال و شرق آناتولی، کمربندهای چین و راندگی و همین طور یکسری ساختارهای کششی و گسل های معمول است.
وی با اعلان اینکه این ساختارهای کششی بیشتر در غرب فلات آناتولی و در سمت دریای اژه واقع شده اند، تصریح کرد: گسل شمال آناتولی با درازای حدود ۱۵۰۰ کیلومتر و سازوکار امتداد لغز راستگرد و گسل شرق آناتولی با درازای حدود ۵۵۰ کیلومتر و سازوکار امتداد لغز چپگرد از با اهمیت ترین ساختارهای تکتونیکی فعال در ترکیه است و از گذشته تا حالا سبب رخداد زمینلرزه های ویرانگر زیادی شده اند.
بگفته وی برخورد صفحات عربی و اوراسیا و حرکت راستگرد گسل شمال آناتولی و حرکت چپگرد گسل شرق آناتولی باعث شده تا فلات آناتولی به سبب ایجاد تکتونیک فرار، به سمت غرب حرکت نماید.
این محقق حوزه مهندسی زلزله نرخ حرکت در امتداد گسل آناتولی شمالی را حدود ۲۴ میلیمتر در سال و در امتداد گسل آناتولی شرقی حدود ۱۰ میلیمتر در سال ذکر کرد و افزود: این اعداد نشان دهنده فعالیت بالای این سامانه های گسلی است. این در حالیست که گسل شمال تهران یک چهارم این عدد است و نشان از تنش زیاد بر روی گسل آناتولی دارد.
فریب دوره بازگشت زلزله
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با اشاره به زلزله های تاریخی گسل آناتولی شرقی با تأکید بر این که نباید فریب سکون لرزه ای را بخوریم، اظهار داشت: عدم رخداد لرزه ای در گسل آناتولی شرقی در مدت زمان طولانی سبب شد تا مخاطرات آن به فراموشی سپرده شود.
بیت اللهی با اشاره به اینکه "گپ لرزه ای" خطرناک است؛ چونکه زلزله های بزرگی را منجر می شود، اظهار داشت: گسل هایی مانند گسل شمال تبریز، شمال تهران، نیاوران، لویزان و مشا همچون زلزله های فعال ایران هستند که هم اکنون با سکون نسبی مواجهند و ما باید از زلزله اخیر ترکیه درس بگیریم.
وی به تنش های یک سال قبل زلزله ۶ فوریه ترکیه اشاره نمود و تصریح کرد: بررسی های زلزله های ۵ روز قبل از رخداد زلزله ویرانگر ۷.۷ پازارچیک، از تاریخ اول تا ۶ فوریه ۲۰۲۳ نشان میدهد که در این منطقه تعداد ۳۴ زمینلرزه در مدت ۵ روز پیش از زلزله، رخ داده و در روز ۵ فوریه نیز به تنهایی تعداد ۸ زمینلرزه رخ داده است.
به گفته ی ایشان، این زلزله ها هرچند در امتداد سازوکارهای تکتونیکی شناخته شده منطقه که رومرکزهای زلزله های ۷.۷ و ۷.۶ نیز بر روی آنها واقع می شود، انجام شده است، اما فاصله آنها از رومرکز زلزله های ۷.۷ و ۷.۶ امکان تعیین زون بی هنجاری قبل از رویداد را فراهم نمی کند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، افزود: همین طور ۴۰ رخداد در مدت زمان از ۵ روز قبل تا زمان وقوع زلزله اصلی، در امتداد گسل آناتولی شرقی و گسل "چارداک" و "مالاتیا" مکان یابی شده اند که در فاصله از ۳۰ تا ۲۰۰ کیلومتری رومرکز زلزله ها بوده اند؛ این که این زمینلرزه ها به عنوان "پیشلرزه" تلقی می شوند یا خیر، نیاز به فهم رژیم مرسوم لرزه خیزی چند ماه اخیر این منطقه دارد و لازمه آن داشتن کاتالوگ زلزله های منطقه است. اما تمرکز و رخداد ۴۰ خردلرزه در ضمن پنج روز تا زمان وقوع زلزله اصلی نکته مهمی است، به ویژه آنکه روی همان گسله های مسبب زلزله های اصلی ۶-۲-۲۰۲۳ قرار می گیرند.
بیت اللهی با اعلان اینکه به مرور از شدت پس لرزه ها کاسته شده است، اظهار داشت: انتظار می رود تا ۲ سال آینده رخداد پس لرزه ای در این منطقه ادامه داشته باشد، هرچند که به مرور از تعداد و بزرگای آنها به نحو محسوسی کم می شود.
وی افزود: با گذشت بیش از دو ماه از رخدادهای سترگ لرزه ای قهرمان ماراش ترکیه، تعداد ۲۷ هزار و ۲۰۸ پس لرزه توسط شبکه لرزه نگاری ترکیه ثبت شده که تعداد ۱۵ هزار و ۵۵۳ رخداد (۵۷ درصد) در بازه بزرگی ۲ و کوچکتر از ۲، تعداد ۸ هزار و ۸۴۳ پس لرزه ( ۳۴.۵ درصد) در بازه بزرگی بین ۲ تا ۳، تعداد ۲ هزار و ۳۳۴ پس لرزه (۸.۶۵ درصد) با بزرگی بین ۳ تا ۴ و تعداد ۴۴۲ پس لرزه ( حدود ۱.۶ درصد) از کل رخداد پسلرزه ای بزرگی بین ۴ تا ۵ را داشته اند.
بیت اللهی اشاره کرد: همین طور تعداد ۳۴ پس لرزه با بزرگای ۵ تا ۶ و تعداد ۲ پس لرزه با بزرگای بین ۶ تا ۷ بوده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب