گسل پنهانی که مسبب رخداد فاجعه زلزله بم شد
به گزارش لینک وبسایت، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین اعتقاد دارد زلزله بم با بزرگای ۶.۶ جزو زمینلرزه های متوسط شهری بوده و یک زلزله بزرگی نبوده است و گسل مسبب این فاجعه لرزه ای، گسل پنهان در منطقه زاگرس بوده است.
به گزارش لینک وبسایت به نقل از ایسنا دکتر منوچهر قریشی امروز در نشست تخصصی نوزدهمین سالگرد زلزله بم که در محل سازمان زمین شناسی برگزار شد، با اشاره به زلزله های ویرانگر ۱۹۰۹ سیلاخور، ۱۹۲۱ زلزله کپه داغ، ۱۹۳۰ زلزله سلماس و زلزله ۱۰ شهریور ۱۳۴۲ بوئین زهرا، اظهار داشت: زلزله طبس، گسلش ۸۰ کیلومتری و کشته شدن ۱۲ هزار نفر را به دنبال داشت و همینطور زلزله ۱۹۶۸ دشت بیاض بعنوان یکی از رخدادهای لرزه ای مهم کشور است که طی ۸۰ کیلومتر گسلش راستا لغز راستگرد و جا به جایی ۴.۵ متر رخ داد و ۱۰ هزار نفر جان خویش را از دست دادند.
وی با اعلان اینکه پس از زلزله طبس برای نخستین بار گزارش گونه ای از این زلزله تهیه شد، اظهار داشت: در ادامه آن زلزله ۱۹۷۲ قیر-کازرون رخ داد که طی آن ۵ هزار نفر جان خویش را از دست دادند.
قریشی افزود: در اوایل دهه ۷۰ میلادی سازمان زمین شناسی همکاری خویش را با امپریال کالج لندن شروع کرد و در چارچوب این پروژه در مورد زمینلرزه های گذشته ایران چون زلزله بوئین زهرا و سیلاخور و سایر زلزله، مقالاتی منتشر گردید و همینطور بررسی هایی بر روی گسل های البرز اجرایی شد.
عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی، با اعلان اینکه در این پروژه برای نخستین بار مبحث گسل شمال تهران عنوان شد و افزود: در همان زمان ها در سال ۱۳۵۷، زلزله طبس که از آن میتوان بعنوان یک فاجعه نام برد، رخ داد. این زلزله در یک شرایط پر تنش سیاسی رخ داده بود و بنا بر این حدودا هیچ امدادرسانی ای به این منطقه زلزله زده صورت نگرفت، ازاین رو تعداد تلفات در آن زیاد بود.
وی تعداد کشته شدگان این زلزله را ۱۸ هزار نفر ذکر کرد و تصریح کرد: در ابتدا ادعا شد که گسل مسبب این زلزله شناسایی نشده است، ولی بررسی های ما نشان داد که زلزله طبس بر مبنای یک گسل پنهان بوده است و به دنبال آن در سال ۱۳۵۸، زلزله کوریزان و خاف رخ داد.
قریشی افزود: در سال ۱۳۶۰ به فاصله ۴۵ روز، دو زلزله در گستره گلفاف رخ داد. زلزله دوم این منطقه به بزرگای ۷.۱ بود و حدود ۸۰ کیلومتر گسلش ایجاد کرد، ولی جا به جایی کمی را بر جای گذاشت و بر مبنای بررسی های انجام شده، این زلزله نخستین زمینلرزه با گسلش پنهان تلقی شد که زیر چین خوردگی ها اتفاق افتاده است. این اتفاق در طبس رخ داده بود، ولی در آن زمان این پدیده را نمی شناختیم.
زمینلرزه رودبار
قریشی با اشاره به زمینلرزه بزرگ رودبار در سال ۶۹، اظهار داشت: این زلزله یک نقطه عطفی برای ما بود، چون ۳ شهر منجیل، رودبار و لوشان ویران شد.
وی اشاره کرد: ابعاد این زمینلرزه به قدری شدید بود که حدودا نیمی از شهرهای ایران، این زمینلرزه را احساس کردند، ولی از آنجاییکه این رخداد لرزه ای بزرگ همزمان با بازی های رده بندی جام جهانی بوده، این امر کمک کرد تا تلفات جانی کمتری ایجاد شود.
زلزله بم
عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، با اشاره به زلزله سال ۱۳۸۲ در بم استان کرمان، اضافه کرد: زلزله بم با بزرگای ۶.۶ جزو زمینلرزه های متوسط شهری بوده و زلزله بزرگی نبوده است، ولی شهر با خاک یکسان شده بود.
وی با اعلان اینکه در همان زمان زلزله ای با همین بزرگا در ژاپن رخ داد که کشته های آن بسیار کمتر از بم بوده است، افزود: بررسی ما در مورد این زلزله نشان داد که نمی توان گسل مسببی برای این زلزله معرفی نمود و در نهایت، بعضی از داده های قبل و پس از این رخداد لرزه ای در دسترس ما قرار گرفت و مشخص شد که عامل این رخداد لرزه ای گسلی است که از زیر بم عبور کرده است.
قریشی با اعلان اینکه در آن زمان اعلام گردید که گسل کوهبنان عامل این رخداد لرزه ای شده است، اظهار داشت: بررسی صحرایی ما نشان داد که گسل مسبب از افشانه های انتهای گسل کوهبنان است که به صورت راندگی میان لایه ای بوده است و نقشه از گسل های پنهان تهیه شد و در آن اعلام گردید که این نوع گسل ها هم می توانند زمینلرزه ایجاد کنند و لازم است در زمینه مدیریت بحران به این نوع گسل های ناشناخته دقت کنیم.
زلزله سر پل ذهاب
قریشی به زلزله سر پل ذهاب اشاره نمود و اظهار داشت: این زلزله در سال ۲۰۱۹ با بزرگای ۷.۳ در قسمت باختری گسل باختری زاگرس رخ داده است.
وی این زلزله را ناشی از گسل پنهان دانست و اضافه کرد: زمینلرزه های بزرگ زاگرس در گسل هایی رخ می دهد که گسیختگی آنها به سطح می رسند و از نوع گسل های پنهان است، چون که لایه های شلف پذیر مانع بروز آنها بر روی زمین می شود، ولی آثار آنها به صورت چین خوردگی بر روی زمین دیده می شود.
وی اشاره کرد: از این جهت وقوع این زلزله در ایران غیر منتظره بوده که گشتاور لرزه ای این منطقه معادل ۱۰ برابر بزرگترین زلزله های دستگاهی بوده، ولی بررسی های دقیق نشان داد که یکی از تکه های گسل پیشانی زاگرس مسبب این زلزله بوده است.
به گزارش لینک وبسایت به نقل از ایسنا، زمینلرزه بم با بزرگی ۶.۶ ریشتر در ساعت ۵: ۲۶ صبح روز جمعه، ۵ دی ۱۳۸۲ به مدت ۱۲ ثانیه شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. این زمینلرزه با حدود ۵۰ هزار کشته سومین زمین لرزه پرتلفات تاریخ ایران را رقم زد. پیش از وقوع زمین لرزه ۶.۶ ریشتری سه پیش لرزه خفیف روی داد که دو لرزش حوالی ساعت ۲۲: ۰۰ و ۲۲: ۳۰ شب قبل و سومی ۴۵ دقیقه پیش از زلزله اصلی احساس شد. فاجعه این زمین لرزه در سده گذشته ایران بی بدیل بود. از این واقعه بعنوان مرگبارترین زلزله تاریخ ایران یاد می شود.
دلایل تلفات بالا در زمین لرزه بم، قدرت زمین لرزه (۶.۶ در مقیاس ریشتر)، عمق کم زمین لرزه (۷.۵ کیلومتر)، نزدیکی کانون زمین لرزه به شهر (فاصله کانونی زلزله تا شهر حدود ۴ کیلومتر)، طولانی بودن مدت زمین لرزه (۱۲ تا ۱۳ ثانیه)، ساعت وقوع زمین لرزه (۵: ۲۶ بامداد)، روز وقوع زمین لرزه (جمعه)، شتاب بالای زمین لرزه (شتاب قائم معادل شتاب گرانش زمین که بر اثر شتاب زیاد زلزله افراد به سمت بالا پرتاب می شدند و به سقف منازل برخورد می کردند) و افزون بر علت های ذکر شده، اغلب ساختمان های شهر بم از استقامت کافی برخوردار نبودند و این خود سبب شد که خیلی از کارشناسان دلیل افزایش تلفات این زمین لرزه را عامل انسانی بدانند.
منبع: لینك وبسایت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب