رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در گزارش لینك وبسایت
اجرای گشت های تحقیقاتی اقیانوسی از شهریور
لینک وبسایت: به گزارش لینک وبسایت، رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با اشاره به اینکه ۳۰ مشکل اساسی در کشتی تحقیقاتی داشتیم و تلاش کردیم این مشکلات را برطرف نماییم، اضافه کرد: در سالهای گذشته متاسفانه این مشکلات برطرف نشده، بنابراین به شکل جدی کشتی مورد بهره برداری قرار نگرفته بود و امسال باردیگر گشت های دریایی احیا می شود.
دکتر مرتضی توکلی در گفتگو با ایسنا، ضمن اشاره به اهمیت اقیانوس ها، اظهار داشت: حدود ۷۰ درصد از سطح زمین و ۹۶.۵ درصد از آب کره زمین به اقیانوس ها اختصاص دارد؛ ازاین رو حجم بسیار زیادی از آب کره زمین را این پهنه های آبی می سازند، بدون شک اقیانوس ها نقش بسیار مهمی در چرخه آب و هوایی و بارندگی ها و خشکسالی ها دارند.
وی جذب بیشتر از ۹۶ درصد از گرمای خورشیدی وارده به زمین توسط اقیانوس ها را از دیگر خصوصیت های این پهنه های آبی نام برد و اظهار نمود: اقیانوس ها همینطور تأثیر مهمی بر چرخه های CO۲، نیتروژن و اکسیژن دارند، ضمن آنکه نقش کنترل کننده بر روی طوفان ها داشته و ازاین رو عامل تعادل بخش میان خشکی و آب و هوا است و به صورت غیر مستقیم قادر به کنترل بحران های جوی است.
توکلی، تأثیر بر چرخه های انرژی، تولید اکسیژن برای ساکنان زمین و منبع تغذیه برای انسان ها را از دیگر خصوصیت های اقیانوس ها عنوان نمود و افزود: علاوه بر این ها اقیانوس ها نقش مؤثری در سلامت روان دارند، بگونه ای که ساحل نشینان، افراد شادتری هستند و همینطور ثابت شده افرادی که به سمت دریا سفر می کنند، شرایط بهتری را از نظر سلامت روان تجربه می کنند.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، اشاره کرد: اقیانوس ها علاوه بر اثرات زیستی، دارای ارزش های اقتصادی هم هستند، بگونه ای که این محیط های آبی بعنوان شاهراه حیاتی در انتقال و تجارت کالا به شمار می روند و حدود ۸۰ درصد تجارت جهانی و ۷۰ درصد از کالاها به اروپا از راه دریا منتقل می شوند، ضمن آنکه ایران یکی از کشورهای صادرکننده نفت از راه دریا بشمار می رود.
وی بهره برداری شیلاتی از اقیانوس ها را از دیگر مزیت های اقتصادی دانست و افزود: ایران یکی از کشورهای فقیر از نظر بارندگی است، ولی با این وجود از نظر منابع آبی در شرایط بدی قرار نداریم؛ ولی مدیریت مصرف منابع آب، مناسب نمی باشد. به جای استفاده از منابع آب شیرین میتوان از ظرفیتهای دریایی کشور برای توسعه آبزی پروری، بهره جست.
توکلی، توزیع نامناسب جمعیت را از چالش های کشور نام برد و اظهار داشت: در ۸۰ سال گذشته الگوی مهاجرتی به شهرها تشدید و تغییر کرده است. در گذشته ۲۵ درصد جمعیت در شهرها زندگی می کردند، ولی هم اکنون بیشتر از ۷۵ درصد جمعیت کشور در شهرها مستقر شده اند و این امر نشان دهنده آن است که جمعیت در مناطقی سکنی گزیدند که بار اکولوژی محیطی ضعیفی دارند.
این محقق حوزه اقیانوس شناسی، تهران را نمونه مناطقی با بار محیطی ضعیف دانست و خاطرنشان کرد: شهر تهران توانایی نگهداشت جمعیت ۱۴ میلیونی را ندارد و ما به جای آنکه مناطق ضعیف از نظر اقتصادی را تقویت نماییم، جاهایی که دارای زیر ساخت های قوی تر بوده را تقویت کرده ایم و این رویکرد باعث مهاجرت از روستاها به شهرها شده است.
توکلی، با تکیه بر این که سکنی گزینی جمعیت در قسمت عمده ای از کشور در معرض خطر قرار گرفته است، اظهار نمود: زمانیکه جمعیت از مناطق مسکونی و مسبوق به سابقه زیستی خود به سمت شهرها مهاجرت می کنند، به معنای آن است که از تراز منطقه ای بخش تولید به بخش مصرف هدایت شده اند.
وی ایران را یک کشور دریایی توصیف کرد و سیستم سکونت گاهی آنرا مبتنی بر دریا ندانست و اظهار داشت: هجوم و تمرکز جمعیت کشور به جای این که در سواحل باشد، در مناطق مرکزی ایران است. در حالیکه در جنوب شرقی آسیا و اروپا، عموما سکونتگاه ها ساحلی هستند؛ چون که این کشورها در صدد هستند تا از حداکثر ظرفیت شهر های خود بهره برداری کنند، ولی ما در ایران از این پتانسیل غافل بوده ایم.
سهم پهنه های آبی از تولید ناخالص ملی
وی با تکیه بر این که بنابر شواهد آماری سهم اقتصاد دریا در تولید ناخالص ملی (GDP) حدود ۲ درصد است، اظهار داشت: در کشورهای اروپایی بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از GDP به این امر اختصاص یافته است و این در حالیست که عامل اصلی تسلط کشورها، اقیانوس ها و آب های آزاد هستند.
توکلی، تسلط بر حوضه های اقیانوسی را عامل اقتدار کشورها توصیف کرد و خاطرنشان کرد: به برکت اقدامات خوبی که در کشور رخ داد، شاهد رشد در این عرصه هستیم که بخشی از آن به حضور نیروی دریایی و انجام کاوش در حوزه اقیانوس بر می گردد و این ارزش و اهمیت زیادی دارد.
رئیس پژوهشگاه اقیانوس شناسی ضمن اشاره به جایگاه این پژوهشگاه در کشور، خاطرنشان کرد: ما تلاش کردیم بر مبنای برنامه دولت مردمی، اقداماتی برای بهره گیری از ظرفیتهای موجود داشته باشیم، برای این منظور مبادرت به ارتقای ظرفیت پژوهشی این پژوهشگاه کردیم و در این خصوص چندین حوزه را بعنوان حوزه های اولویت دار در دستور کار قرار دادیم.
توکلی، دیپلماسی علمی را یکی از زمینه های اولویت دار در این پژوهشگاه نام برد و اظهار نمود: در این خصوص ارتباطات سازمان های پژوهشی با پژوهشگاه در سایر کشورها را تقویت کردیم و هم اکنون در ۲۴ حوزه، زمینه همکاری مشترک با سازمان های بین المللی ایجاد کردیم و در ۱۱ سازمان بین المللی هم عضو هستیم.
وی، وجود مرکز منطقه ای اقیانوس شناسی غرب آسیا در ساختار پژوهشگاه را از ظرفیتهای همکاری این پژوهشگاه با مراکز بین المللی عنوان نمود و خاطرنشان کرد: علاوه بر آن برای محققان این پژوهشگاه که اقدام به ایجاد ارتباطات علمی با محققان سایر کشورها کنند، سهم بیشتری از حمایت ها در نظر گرفته شده است که در چارچوب اعطای گرنت این محققان مورد حمایت قرار می گیرند.
به نقل از ایشان، این پژوهشگاه در حوزه دیپلماسی علمی مرزی قائل نیست و هر نهادی که باعث ارتقای دانش کشور در حوزه اقیانوس شناسی شود، با حفظ منافع کشور، از آن استقبال می کند.
رئیس پژوهشگاه اقیانوس شناسی، بهره برداری از ظرفیتهای موجود در منطقه و کشورهای همسایه را از دیگر برنامه های این پژوهشگاه ذکر کرد و اضافه کرد: ظرفیتهای خوبی در منطقه داریم که از آن جمله میتوان به کشور پاکستان اشاره نمود که توانمندی های زیادی در حوزه اقیانوسی دارد، ضمن آنکه هند با ۴۴ مرکز اقیانوس شناسی می تواند زمینه همکاری خوبی با ما داشته باشد.
توکلی، اصلاح هرم هیات علمی را از دیگر برنامه های اولویت دار پژوهشگاه دانست و افزود: پارسال شاهد ارتقای مرتبه علمی بعضی از همکاران عضو هیات علمی پژوهشگاه بودیم.
مطالعات در حوزه جنوبگان
وی ضمن اشاره به مطالعات انجام شده در حوزه اقیانوس هند در پژوهشگاه، اضافه کرد: ما تابحال به صورت موردی مطالعاتی در این پهنه آبی داشته ایم و ارتباطات قوی در این عرصه داریم، ولی نیازمند ارتقای این ارتباطات و تعاملات پایدارتر هستیم. در این مرحله درحال ایجاد فضایی برای این ارتباطات هستیم؛ چون که عرصه اقیانوس هند یکی از حوزه های مهم می باشد.
رئیس پژوهشگاه اقیانوس شناسی و علوم جوی، جنوبگان را از دیگر حوزه های مطالعاتی این پژوهشگاه ذکر کرد و اضافه کرد: قطب جنوب یکی از ظرفیتهای مهم به لحاظ ژئوپلتیکی و اقتصادی می باشد و مطالعات در این عرصه ادامه دارد؛ چون که معاهده ای است که ۵۴ کشور عضو آن هستند و شرایط بازی را فراهم نموده که اگر بتوانیم وارد این عرصه شویم، مطالعات وسیعی را میتوان اجرایی کرد.
توکلی با اشاره به اینکه دستگاههای مرتبط در کشور برای اجرایی کردن این مطالعات اعلام آمادگی کرده اند، اظهار نمود: ما منتظر هستیم تا یکسری اقدامات ارتباطاتی ایجاد شود تا بتوانیم حضور ایران در جنوبگان را تثبیت نماییم.
توسعه مطالعات حوزه مکران
توکلی ضمن اشاره به مطالعات انجام شده در پژوهشگاه در حوزه مکران، اشاره کرد: اهمیت حوزه مکران زمانی مشخص شد که مقام معظم رهبری، بحثی را در مورد توسعه این منطقه مطرح نمودند و به دنبال آن سازمان های مختلف و پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی وارد این عرصه شدند.
رئیس پژوهشگاه اقیانوس شناسی و علوم جوی با اشاره به اینکه تصویر روشنی از منطقه مکران در دست نداریم و مکران یکی از مناطقی است که ارتباط ایران با اقیانوس هند را ایجاد می کند، اضافه کرد: این منطقه می تواند سهم زیادی از توسعه برای ما داشته باشد؛ ازاین رو بخشی از مطالعات این حوزه را در چارچوب گشت های تحقیقاتی این پژوهشگاه به این منطقه اختصاص دادیم. با توجه به اینکه حدود ۵ هزار کیلومتر از سواحل کشور نیازمند کارهای مطالعاتی وسیع است، در این حوزه هم برای شناخت بیشتر این منطقه، نیازمند حمایت مالی هستیم.
توکلی اظهار داشت: آن چه که کمتر به آن توجه شده، اقتصاد دریا پایه است. در هیچ کدام از برنامه های توسعه ای کشور به این حوزه توجهی نشده است و از طرفی ما دانشگاه هایی در حوزه دریایی داریم که اگر این دانشگاه ها تقویت شوند، از توانمندی های آنها در توسعه مناطق ساحلی در سطح بین المللی بهره مفیدی خواهیم برد.
وی تصریح کرد: پژوهشگاه در گذشته هم به سمت حکمرانی دریا حرکت نکرده و این که تنها پارامترهای دریایی را اندازه گیری نماییم، به تنهایی نمی تواند به توسعه دریایی کشور کمک نماید، بلکه نیاز است تا زنجیره ارزشی برای آن تعریف نماییم و آنرا با توسعه سرزمینی ارتباط دهیم. اگر بخواهیم پیشرفت همه جانبه در کشور داشته باشیم، نیاز است تا از همه ظرفیتهای کشور استفاده نماییم.
گشت های تحقیقاتی
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با تکیه بر این که کشتی تحقیقاتی درحال پیمودن فرآیندهای تعمیرات دوره ای است، اظهار داشت: هر ۵ سال یک مرتبه این کشتی تحت فرآیندهای تعمیرات دوره ای و بازنگری قرار می گیرد و در این فرایند سندبلاست کردن، رنگ، خزه زدایی و چک آپ کامل موتور و زیر موتور و کلیه قطعات مورد بازنگری قرار می گیرد.
وی با اشاره به اینکه ۳۰ مشکل اساسی در کشتی تحقیقاتی داشتیم و تلاش کردیم این مشکلات را برطرف نماییم، اضافه کرد: در سالهای گذشته متاسفانه این مشکلات برطرف نشده، بنابراین به شکل جدی کشتی مورد بهره برداری قرار نگرفته بود.
توکلی با اشاره به اینکه امسال باردیگر گشت های دریایی احیا می شود، از برگزاری نخستین گشت تحقیقاتی در شهریور ماه سالجاری هم اطلاع داد.
هشدار سونامی
وی ضمن اشاره به فعالیتهای اخطار سونامی این پژوهشگاه، اظهار داشت: این مرکز با همکاری سازمان مدیریت بحران درحال تقویت است.
توکلی اظهار داشت: اخطار سونامی، گرما و امواج بخشی از مخاطرات کشور است. سالیانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر هم بر اثر شنا در دریا غرق می شوند و این ها هشداردهنده است.
وی تصریح کرد: ما احتیاج به اجرای برنامه های ترویجی داریم تا مخاطرات دریایی برای ساحل نشینان و گردشگران مناطق ساحلی تبیین و توصیف شود و تلفات انسانی ناشی از این موضوعات به حداقل ممکن برسد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب